Filmmuziek

Toen Thomas Edison in 1877 zijn eerste phonograaf had gemaakt, bestond de film al. Daarom kende men voor die tijd de 'stille film'. Hier zijn de films van Charlie Chaplin waarschijnlijk wel het bekendste voorbeeld van.
Om de stilte toch te doorbreken, werden er vaak pianisten, organisten of zelfs complete orkesten ingehuurd, zodat die de film muzikaal konden ondersteunen. Vanaf ongeveer 1920 werd het gebruikelijk om partituren te schrijven, zodat de muziek beter op de beelden aan zou sluiten². Een mooi voorbeeld is de film Pantserkruiser Potemkin, waarvoor Sergei Eisenstein een score laat maken, maar wil dat er iedere tien jaar nieuwe muziek voor de film wordt geschreven³.
Dat zet je aan het denken. Hoe ervaar je een stukje beeld met verschillende stukken muziek? Om dat te ervaren kun je een film opzetten met het geluid uit. Zet dan verschillende muziek op (bijvoorbeeld van de bijgeleverde cd) en sta versteld wat voor effect dat heeft.

Dat had de hele wereld ook al door, dus werd een score steeds belangrijker voor de film. Er is zelfs een handboek geschreven waarin staat welke muziek goed bij welke emoties hoort, namelijk door Joseph Schillinger, dat tot 1950 nog veelvuldig is gebruikt⁴.

Om muziek nog gedetailleerder te maken, werden geluidseffecten toegevoegd, tot in details toe. Denk hierbij aan de muziek van tekenfilms⁵. Dit wordt ook wel 'Mickey Mousing' genoemd⁶.

Onder andere dankzij Erich-Wolfgang Korngold en Max Steiner krijgt de gangbare Golden Age Hollywood filmmuziek na de Eerste Wereldoorlog een prominente plaats in de mediawereld, maar later ook dankzij bekend geworden liedjes en thema's. Denk hierbij aan de verscheidene liedjes uit Disney films (zie ook hoofdstuk 7), gebruikte klassieke muziek in films (bijvoorbeeld Richard Strauss' Also Sprach Zarathustra) en de westernthema's van Ennio Morricone.

Hierbij zijn veel nummers voor sommigen niet eens meer terug te leiden naar een film, omdat ze onafhankelijk van de film veel bekendheid genoten hebben. ⁶

Daarom is het tegenwoordig belangrijk dat een score goed aanslaat, het liefst zelfs een commercieel succes wordt. Zo is de score van Gabriel Yared voor de film Troy niet gebruikt en heeft regisseur Wolfgang Petersen de soundtrack laten maken door James Horner, omdat die bij het publiek beter beviel.⁷
Opmerkelijk is dat, ook al komt filmmuziek tegenwoordig als OST (Original Soundtrack) uit op cd, scores nooit zo populair worden als 'gewone' songs. Waarschijnlijk komt dit omdat bij filmmuziek beelden horen, die je op cd niet kunt zien.

Het verband tussen muziek en beeld wordt dan ook in het volgende hoofdstuk uitgelegd.